Për disa vite, demokracia dukej se po zbehej pothuajse kudo në botë, dhe shfaqej e rrezikuar, pa mundur të mbajë “premtimet” e saj për barazi dhe garantim të lirive. Qeveritë autoritare, konservatore ose të djathta ekstreme janë në krye në shumë vende dhe bashkë me to edhe kufizimet e shumta mbi të drejtat themelore të njeriut dhe shtypja e aktorëve të shoqërisë civile. Humbja e fundit e Trump në Shtetet e Bashkuara nuk nënkupton ende një përmbysje të këtij trendi.
Në Brazil, Jair Bolsonaro përpiqet të vendosë shoqatat dhe lëvizjet nën mbikëqyrje të vazhdueshme; në Indi, Narendra Modi shtyp lëvizjen fshatare duke e cilësuar atë si terroriste dhe shtyp pakicat fetare të krishtera dhe myslimane me ligje diskriminuese dhe gjuhë urrejtjeje; në Tajlandë, qindra të rinj janë burgosur për pjesëmarrje në demonstrata që kërkojnë më shumë demokraci; në Rusi, Vladimir Poutin vendos mijëra qytetarë në burg gjatë demonstratave në mbështetje të Alexeï Navalny; junta Putchist në Birmani qëllon turmat …
Franca – djepi i të drejtave të njeriut siç është shpallur në 1789 – po bashkohet me kampin e vendeve ku demokracia dobësohet nga vetë pushteti? Fatkeqësisht, ne vëzhgojmë shkelje të dhunshme të të drejtave themelore dhe një rënie të demokracisë. Republika Franceze dhe motoja e saj “liri, barazi, vëllazëri” pësojnë goditje të përsëritura nga ata që duhet t’i mbrojnë dhe promovojnë ato: Presidenti i Republikës, qeveria e tij dhe shumica e parlamentarëve francezë.
Që nga viti 2015, një seri e ligjeve të sigurisë janë shpallur në Francë. Ata pretendojnë t’i përgjigjen valës së emocioneve të shkaktuara nga sulmet e tmerrshme të vitit 2015 deri në prerjen e kokës së një profesori në rajonin e Parisit ose sulmin ndaj një kishe në Nicë në vitin 2020. Këto ligje po grumbullohen pa vlerësuar në të vërtetë efektivitetin e tyre. Ndërsa efektet e tyre perverse ndaj sundimi i ligjit ose ndaj francezve me besimin mysliman janë demonstruar gjerësisht. Qeveritë e njëpasnjëshme franceze janë mbyllur në një varësi shqetësuese nga “gjendjet e jashtëzakonshme”, tani e miratuar për t’u marrë me pandeminë covid-19.
Aktualisht është duke u diskutuar gjerësisht në Parlamentin Francez, ligji “i sigurisë globale” dhe ligji i “konsolidimi i respektit për parimet e Republikës”, i quajtur gjithashtu “ligji kundër separatizmit”, të cilët përbëjnë sulme të papreçedenta mbi shtyllat e Republikës Franceze dhe që kërcënojnë disa të drejta themelore përnjëherësh.
Këshilli i Shtetit – gjykata më e lartë e drejtësisë administrative – kishte paralajmëruar megjithatë: “Masat e projektligjit [të ligjit kundër separatizmit] kanë të bëjnë praktikisht me të gjitha të drejtat dhe liritë publike të garantuara në mënyrë kushtetuese dhe konvencionale, dhe më të spikaturat ndër to: lirinë e asociimit , liria e ndërgjegjes dhe adhurimit, liria e mbledhjes, shprehja, mendimi, komunikimi, liria e shtypit, administrimi i lirë i autoriteteve lokale, liria e arsimit, liria e martesës, liria e ndërmarrjes, liria kontraktuale. Fryma e këtij ligji, qëllimi i deklaruar i të cilit ishte të luftonte islamizmin radikal, evoluoi shpejt në shprehjen e një ideologjie të dyshimit dhe kontrollit të përhapur. Ky ligj përmban një arsenal të frikshëm ligjor që mund të përdoret kundër çdo personi fizik ose juridik që shqetëson interesat e shtetit përmes veprimtarive të tyre, fjalëve të tyre ose fesë së tyre. Në radhë të parë në shënjestër janë myslimanët, ose të perceptuar si të tillë, si dhe shoqatat dhe aktivistët që mbrojnë të drejtat dhe liritë e tyre. Historia tregon se fuqitë autoritare dinë të përdorin këto lloj formash ligjore për të shtypur edhe më gjerësisht popullatën.
Përveç kurthit të dukshëm që përfaqëson për demokracinë franceze, ky ligj kundër separatizmit, si dhe ligji gjithëpërfshirës i sigurisë, përbëjnë kërcënime për lirinë kudo në botë. Çfarë mesazhi shembullor dëshirojnë të dërgojnë Presidenti Emmanuel Macron, qeveria e tij dhe parlamentarët francezë në një kohë kur popullatat vuajnë nga një rënie globale e të drejtave të njeriut, lirive dhe demokracisë në dhjetëra vende?
Sidoqoftë, kjo situatë e zymtë globale ka meritën e nxjerrjes në pah të rolit kryesor kundër pushtetit të shoqërive civile dhe lëvizjeve shoqërore të cilat luftojnë kundër abuzimeve autoritare dhe të sigurisë. Në Francë, shumë zëra bien dakord dhe flasin kundër lëvizjes autoritare në të cilën qeveria franceze është duke u regjistruar aktualisht. Shoqatat dhe kolektivat e qytetarëve, sindikatat, magjistratët dhe avokatët, akademikët dhe gazetarët po organizojnë protesta, të mbështetur nga qindra mijëra qytetarë, të cilët protestojnë në rrugë ose në internet.
Në një botë të globalizuar, nevoja për të shkuar përtej kufijve dhe për të sjellë në lojë solidaritetin ndërkombëtar nuk ka më nevojë të demonstrohet. Nëse shoqëria civile franceze po lufton, bashkësia ndërkombëtare duhet të veprojë dhe ta mbështesë atë, duke denoncuar këto shkelje të të drejtave dhe lirive të njeriut. Ne, vëzhgues të vëmendshëm të shoqërisë franceze, të lidhur me forcën e motos së saj, duhet të paralajmërojmë kur lëkunden bazat e shtetit tuaj të ligjit. Ne e nxisim Presidentin Macron dhe qeverinë e tij të heqin dorë nga ligjet gjithëpërfshirëse të sigurisë dhe anti-separatizmit në mënyrë që mbrojtja e lirisë, barazisë dhe vëllazërisë të ketë ende kuptim në të gjithë Evropën dhe botën.
