Koncepti i “inteligjencës së shumëfishtë” është një teori e inteligjencës e zhvilluar nga psikologu Howard Gardner në vitet 1980. Gardner propozoi se ekzistojnë disa lloje të ndryshme të inteligjencës, secila prej të cilave është e lidhur me një grup të ndryshëm prirjesh dhe aftësish.
Sipas teorisë së Gardner-it, ekzistojnë shtatë lloje kryesore të inteligjencës:
1. gjuhësore, aftësia për të përdorur gjuhën në mënyrë efektive.
2. logjiko-matematikore, aftësia për të arsyetuar logjikisht dhe për të zgjidhur probleme komplekse.
3. hapësinore, aftësia për të menduar në tre dimensione dhe për të vizualizuar objektet në hapësirë.
4. muzikore, aftësia për të vlerësuar dhe krijuar muzikë.
5. trupore-kinestetike, aftësia për të kontrolluar lëvizjet e trupit dhe për të koordinuar veprimet fizike.
6. Interpersonale, aftësia për të kuptuar dhe ndërvepruar në mënyrë efektive me të tjerët.
7. Intrapersonale, aftësia për të kuptuar veten dhe emocionet e veta.
Teoria e Gardnerit për inteligjencën e shumëfishtë sfidon nocionin tradicional se inteligjenca është një tipar i vetëm, fiks që mund të matet me teste të standardizuara. Në vend të kësaj, Gardner sugjeron që individët kanë forca dhe dobësi të ndryshme në lloje të ndryshme të inteligjencës. Kjo do të thotë që një person i cili mund të mos performojë mirë në një test tradicional të IQ mund të jetë shumë inteligjent në fusha të tjera, si muzika ose marrëdhëniet interpersonale që nuk maten me këto lloj testesh.
Koncepti i inteligjencës së shumëfishtë ka pasur një ndikim të rëndësishëm në arsim dhe ka çuar në zhvillimin e metodave të mësimdhënies që janë më të ndryshme dhe gjithëpërfshirëse. Për shembull, edukatorët mund të përdorin një sërë metodash mësimdhënieje për të arritur tek studentët me lloje të ndryshme inteligjence. Për një student me inteligjencë të lartë hapësinore, mësuesit mund të përdorin mjete ndihmëse vizuale ose aktivitete praktike për t’i ndihmuar ata të mësojnë, ndërsa një student me inteligjencë të lartë gjuhësore mund të përfitojë nga ushtrimet e leximit dhe shkrimit.
Duke pranuar se individët kanë pika të ndryshme të forta dhe të dobëta në lloje të ndryshme të inteligjencës, edukatorët mund të hartojnë metoda mësimore që janë më të ndryshme dhe gjithëpërfshirëse, duke i lejuar të gjithë studentët të arrijnë potencialin e tyre të plotë.
