Pas qëndrimit larg në vitin 2020, për shkak të pandemisë, shqiptarët e kosovës që jetojnë dhe punojnë jashtë vendit mbërritën në shtëpi për të parë familjen dhe miqtë në numër rekord në korrik – një trend që tregon çdo shenjë të vazhdimit në këtë muaj gusht. Pasi shumë shqiptarë të kosovës që jetojnë jashtë vendit u penguan të ktheheshin në shtëpi për pushimet e tyre verore vitin e kaluar për shkak të pandemisë, kjo verë ka parë një fluks të paparë.
Aeroporti kryesor Adem Jashari disa ditë më parë, përmes llogarisë së tij zyrtare në Facebook, raportoi: “Korriku 2021 përfundoi me një performancë rekord … Falenderojmë bashkatdhetarët tanë dhe të gjithë udhëtarët që kanë përdorur shërbimet e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës Adem Jashari.”
Është vlerësuar se rreth, apo edhe mbi, një milion njerëz kanë hyrë në Kosovë këtë korrik, shumë më tepër se shifrat në vitin 2020 dhe 2019. Vetëm 88,000 njerëz fluturuan në aeroport në korrik të vitit të kaluar dhe vetëm 280,013 fluturuan në aeroport në vitin e fundit para pandemisë në korrik 2019.
Policia e Kosovës i tha BIRN se besonte se 760,859 persona hynë në Kosovë përmes pikave të ndryshme të kalimit kufitar këtë korrik. Ndërkohë, vetëm në javën e parë të gushtit, 661 fluturime sollën 100,000 pasagjerë të tjerë. Shumica e vizitorëve janë anëtarë të diasporës së madhe të cilët nuk ishin në gjendje të vizitonin vendin gjatë gjithë vitit 2020 për shkak të masave të COVID-19.
Zyrtarisht është vlerësuar se rreth 800,000 kosovarë jetojnë dhe punojnë jashtë vendit, shumë prej tyre udhëtojnë rregullisht për të vizituar familjen dhe miqtë. Lirim Krasniqi, nga OJQ Germin, e cila merret me çështjet e diasporës, i tha BIRN: “Pamundësia e tyre për të ardhur vitin e kaluar gjatë gjithë vitit, jo vetëm gjatë sezonit veror, e rriti dëshirën e tyre” për t’u kthyer në shtëpi këtë verë.
Sipas Krasniqit, fluksi është gjithashtu sepse shumica e pjesëtarëve të diasporës tani janë vaksinuar përmes skemave të vaksinimit në vendet e tyre të banimit, dhe gjithashtu sepse në vetë Kosovën, “masat janë lehtësuar në dy muajt e fundit”.
Në vitin 2020, BIRN raportoi se ekonomia e Kosovës ka të ngjarë të vuajë një periudhë të gjatë për shkak se anëtarët e diasporës nuk ishin në gjendje të vizitonin. Remitancat e diasporës janë shtylla kryesore e ekonomisë, por gjithashtu të rëndësishme janë eurot që kosovarët e diasporës shpenzojnë në dyqane, kafene dhe restorante gjatë pushimeve të zgjatura në vendlindje. Makina me qira dhe taksi janë bërë pothuajse të padisponueshme javët e fundit për shkak të rritjes së kërkesës të krijuar nga të kthyerit gjatë pushimeve.
Por Krasniqi theksoi se Kosova nuk kishte bërë shumë për të tërhequr diasporën në shtëpi këtë vit, të cilët kthehen kryesisht për shkak të besnikërisë së tyre familjare dhe për të vizituar të afërmit. “Ne nuk kemi bërë asgjë të jashtëzakonshme për të tërhequr kaq shumë njerëz,” vuri në dukje ai.